Zevende wijziging gemeenschappelijke regeling Omgevingsdienst IJmond

De raad van de gemeente Uitgeest;

gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 22 november 2016, nr. R2016.0111;

gehoord de beraadslagingen in de commissie Grondgebiedzaken d.d. 10 januari 2017;

gelet op artikel 51, lid 2 en 3 van de Wet gemeenschappelijke regelingen;

besluit:

het college toestemming te verlenen de gemeenschappelijke regeling Omgevingsdienst IJmond te wijzigen overeenkomstig het voorstel van het Algemeen Bestuur van ODIJ, waarmee het mogelijk wordt dat de colleges van de gemeenten Bloemendaal, Edam-Volendam, Heemstede, Oostzaan, Landsmeer, Waterland, Wormerland en Zandvoort toetreden tot die gemeenschappelijke regeling.

Aldus besloten in de openbare vergadering van de raad van de gemeente Uitgeest gehouden op 26 januari 2017,

de griffier,

mw. B.C. Slijkerman

de voorzitter,

mw. W.J.A. Verkleij

Zevende wijziging gemeenschappelijke regeling Omgevingsdienst IJmond i.v.m. toetreding acht contractgemeenten

Raadsvoorstel no. R2016.0111

Onderwerp

zevende wijziging gemeenschappelijke regeling Omgevingsdienst IJmond i.v.m. toetreding acht contractgemeenten 

Uitgeest, 22 november 2016

Aan

de gemeenteraad

Aanleiding

Met wijziging van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht per april 2016 zijn gemeenten verplicht geworden hun basistakenpakket (complexe VTH-milieutaken) uit te laten voeren door de omgevingsdienst in hun regio en hiertoe ook deelnemer te worden van de gemeenschappelijke regeling van die omgevingsdienst.

Hierbij wordt uitgegaan van territoriale congruentie met de veiligheidsregio waarin de omgevingsdienst werkzaam is. Voor de Omgevingsdienst IJmond (ODIJ) betreft dit de veiligheidsregio’s Kennemerland en Zaanstreek-Waterland.

Op dit moment voert de ODIJ nog voor tien gemeenten het basistakenpakket uit op basis van een langdurig contract: Bloemendaal, Edam-Volendam, Haarlemmerliede en Spaarnwoude, Heemstede, Landsmeer, Oostzaan, Waterland, Wormerland, Zandvoort en Noordwijkerhout.

Het Bestuurlijk Platform, bestaande uit de wethouders met de portefeuille milieu van alle eigenaar- en contractgemeenten en de provincie Noord-Holland, heeft op 2 oktober 2015 aan het dagelijks bestuur (DB) van de ODIJ gevraagd een voorstel uit te werken voor de toetreding van de contractgemeenten tot de Gemeenschappelijke Regeling Omgevingsdienst IJmond (de GR).

Het DB heeft ter uitvoering hiervan Arena Consulting Group BV (Arena) opdracht gegeven te onderzoeken hoe en onder welke voorwaarden die toetreding het beste vormgegeven kan worden. De uitkomsten hiervan zijn neergelegd in het rapport ‘Aansluiting contractgemeenten Omgevingsdienst IJmond’ van 21 juni 2016.

Op 6 juli 2016 heeft het DB besloten dat een toetredingsvoorstel wordt uitgewerkt conform het advies van Arena.

Oplossing

Toetredingsvoorstel

Het Algemeen Bestuur (AB) van de ODIJ heeft een brief met een uitgewerkt toetredingsvoorstel toegestuurd.

Bij die brief zijn gevoegd:

• 1. Matrix met de wijzigingen in de GR als gevolg van de toetreding;

• 2. De integrale tekst van de GR na zevende wijziging, inclusief toelichting;

• 3. Eindrapportage ‘Aansluiting contractgemeenten Omgevingsdienst IJmond’;

• 4. Bedrijfsplan 2014 Omgevingsdienst IJmond;

• 5. Kadernota 2017 Omgevingsdienst IJmond.

Juridisch kader

Op grond van artikel 20 van de GR is het AB bevoegd tot het doen van voorstellen tot toetreding en wijziging van de GR.

Toetreding tot de regeling kan plaatsvinden bij besluit van de colleges van burgemeester en wethouders van de toetredende gemeenten onder goedkeuring van de raden van die gemeenten, en met instemming van de raden en staten van de huidige deelnemers met de toetreding.

Inhoudelijk

De toetreding van de contractgemeenten, zoals die in het voorstel van het AB wordt beschreven, is een juridische exercitie. Er vindt alleen een wijziging plaats hoe de relatie tussen de contractgemeenten en de ODIJ is vormgegeven voor wat betreft het basistakenpakket. Inhoudelijk blijft de uitvoering van die taken hetzelfde als op dit moment. Er vindt geen overdracht van personeel of inbreng van extra taken plaats door de toetreding.

Bij voorgaande toetredingen is ook het bedrijfsplan van de dienst daarop aangepast. Op dit moment is de organisatie ODIJ bezig met het ontwikkelen van een visie op haar taakuitvoering richting 2020. Dit zal mede zijn beslag krijgen in een gewijzigd bedrijfsplan. Bij de stukken is daarom het Bedrijfsplan 2014 gevoegd, zoals dat is aangepast bij toetreding van de gemeenten Beemster en Purmerend.

De ODIJ is daarnaast verplicht elk jaar vóór 15 april inzicht te geven in de algemene financiële en beleidsmatige kaders voor het volgende begrotingsjaar. Ter informatie is daarom ook de Kadernota 2017 bijgevoegd.

Achteraan dit voorstel is een infographic opgenomen waarin aanschouwelijk wordt gemaakt met welke omvang de contractgemeenten wordt voorgesteld toe te treden en hoe de verhoudingen na toetreding bij benadering zullen zijn (onder voorbehoud van de definitieve verdeelsleutel voor 2017 en verder).

Partners

Het toetredingsvoorstel ziet op toetreding tot de GR van de colleges van de gemeenten Bloemendaal, Edam-Volendam, Heemstede, Landsmeer, Oostzaan, Waterland, Wormerland en Zandvoort.

De gemeente Noordwijkerhout wordt niet meegenomen in het toetredingsproces, nu deze gemeente in de provincie Zuid-Holland ligt en daarmee territoriaal onder een andere regio valt. Deze gemeente neemt zelf het initiatief tot aansluiting bij een omgevingsdienst in haar regio. Tot dat moment blijft de ODIJ taken uitvoeren op basis van een dienstverleningsovereenkomst.

De raad van de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude heeft op 6 juli 2016 het voornemen uitgesproken te willen fuseren met de gemeente Haarlemmermeer en daarom wordt ook die gemeente niet meegenomen in het toetredingsproces. Vooralsnog blijft de ODIJ de taken voor deze gemeente uitvoeren op basis van een dienstverleningsovereenkomst.

De gemeente Uitgeest fuseert ambtelijk op 1 januari 2017 met de gemeenten Bergen, Castricum en Heiloo. Bestuurlijk is nog geen definitief besluit genomen over het elders onderbrengen van het takenpakket dat nu door ODIJ wordt uitgevoerd en daarmee samenhangend een mogelijke uittreding. Wel is het voornemen tot uittreding op 8 november 2016 schriftelijk kenbaar gemaakt aan de ODIJ.

Het college van de gemeente Zandvoort heeft in augustus aangegeven in te zetten op algehele ambtelijke samenwerking met de gemeente Haarlem. Vooralsnog heeft dit op het toetredingsproces geen invloed.

Takenpakket

Het toetredingsvoorstel ziet alleen op toetreding tot de GR voor wat betreft het zogenoemde basistakenpakket. Het basistakenpakket betreft vergunningverlenings-, toezicht- en handhavingstaken (VTH) op het gebied van milieu met betrekking tot de complexere inrichtingen en ketens (grondstromen/asbest/afval) in een gemeente.

Eventuele overige taken die de ODIJ voor de contractgemeenten uitvoert - zoals de overige inrichtinggebonden milieutaken, specialistische milieuadviestaken, taken ten aanzien van milieubeleid en duurzaamheid en taken op het gebied van brandveiligheid, bouw- en woningtoezicht, de Drank- en horecawet en de APV - worden voortgezet op basis van een dienstverleningsovereenkomst.

Financieel

Voor de huidige eigenaren van de GR heeft de toetreding van de contractgemeenten geen financiële gevolgen.

Voor de contractgemeenten ziet het financiële plaatje van de toetreding er als volgt uit.

Financiële bijdrage uitvoering takenpakket

De contractgemeenten dragen voor wat betreft het in te brengen basistakenpakket bij op grond van een som in één keer, gebaseerd op een minimum aantal uren. Deze methode geeft financiële rust en zekerheid voor de contractgemeenten en de verdeelsleutel voor de huidige eigenaren voor 2017 wijzigt niet door toetreding van contractgemeenten. Hiermee wordt de huidige wijze van financieren voor de contractgemeenten in feite voortgezet. Het uurtarief voor het in te brengen takenpakket wijzigt daarbij niet ten opzichte van het tarief dat nu betaald wordt. De bestaande contracten voor de basistaken komen met de toetreding te vervallen.

Inkoop eigen vermogen

Het eigen vermogen van de ODIJ bestaat uit de algemene reserve en de reserve voor nieuwbouw. De opbouw van het eigen vermogen heeft plaatsgevonden door de huidige eigenaren. Van de contractgemeenten wordt een evenredige bijdrage in het eigen vermogen gevraagd. Omdat toetreding ‘ineens’ plaatsvindt en niet volgens een ingroeitraject, vindt inkoop in het eigen vermogen ook plaats middels een eenmalige bijdrage door de contractgemeenten aan het eigen vermogen. Dit beperkt tevens de administratieve lasten van een inkooptraject.

Deze inkoopsom in het eigen vermogen is als volgt berekend (gelijk aan inkoop door partners bij eerdere toetredingstrajecten):

• Opgebouwd eigen vermogen door huidige eigenaren (Begroting 2017): € 461.000,–;

• Aantal uren van huidige eigenaren waarmee vermogen is opgebouwd: 71.837 uren;

• Inkooptarief per uur: € 6,42 (461.000/71.837);

• Inkooptarief per uur * aantal in te brengen uren basistakenpakket.

Deze berekening laat de volgende inkoopsom per toetredende gemeente zien.

Bestuurlijk

Met toetreding tot de GR krijgt iedere contractgemeente een zetel in het AB, net zoals de huidige eigenaren ieder één zetel in het AB bezetten. De stemverhouding in het AB naar rato van financiële inbreng blijft daarbij gehandhaafd. De vaststelling van de stemverhouding voor 2017 vindt plaats in de vergadering van het AB van december 2016.

In de GR is daarnaast een nieuwe bevoegdheid aan het AB toegekend, namelijk om een extra lid van het DB aan te wijzen, naast de huidige leden die vanuit de gemeenten Beverwijk, Haarlem, Heemskerk en Velsen zitting hebben in het DB. Dit extra lid kan worden aangewezen uit de leden van het AB die nog geen zitting hebben in het DB (roulerende zetel).

Positie IJmondgemeenten

Bij de verkenning van de verschillende toetredingsscenario’s is expliciet gesproken over de bestuurlijke positie van de IJmondgemeenten specifiek ten aanzien van de beleidsvoorbereidende taken die zij in de regeling hebben gebracht. Gedeeld werd dat het niet werkbaar zou zijn hiervoor ingewikkelde (juridische) constructies op te tuigen, maar dat formalisering van een algemene besluitvormingsregel in bijvoorbeeld het reglement van orde van het bestuur de voorkeur verdient. De aanpassing van de reglementen van orde van het DB en AB hierop wordt apart van het toetredingsproces geregeld.

Vervolg van de procedure

Als de besluitvorming in de colleges, raden en staten van alle partijen overeenkomstig het voorstel van het AB verloopt, kan de toetreding van de acht genoemde gemeenten in het eerste kwartaal van 2017 voltooid worden.

Voorstel

Wij stellen u voor ons toestemming te verlenen de gemeenschappelijke regeling Omgevingsdienst IJmond te wijzigen overeenkomstig het voorstel van het Algemeen Bestuur van ODIJ, waarmee het mogelijk wordt dat de colleges van de gemeenten Bloemendaal, Edam-Volendam, Heemstede, Oostzaan, Landsmeer, Waterland, Wormerland en Zandvoort toetreden tot die gemeenschappelijke regeling.

Burgemeester en wethouders van Uitgeest,

de secretaris,

P. Schouten

de burgemeester,

mw. W.J.A. Verkleij