35 621 Samenvoeging van de gemeenten Heerhugowaard en Langedijk

A VOORLOPIG VERSLAG VAN DE VASTE COMMISSIE VOOR BINNENLANDSE ZAKEN EN DE HOGE COLLEGES VAN STAAT/ALGEMENE ZAKEN EN HUIS VAN DE KONING¹

Vastgesteld 13 april 2021

1. Inleiding

De leden van de PVV-fractie hebben kennisgenomen van het wetsvoorstel Samenvoeging van de gemeenten Heerhugowaard en Langedijk (35 621). Zij hebben nog enkele vragen. De leden van de Fractie-Nanninga sluiten zich aan bij deze vragen.

2. Referenda en maatschappelijk draagvlak

De leden van de PVV-fractie vragen de regering aan te geven waarom hier geen referendum is gehouden en wat dit zegt over het maatschappelijk draagvlak?

Tegen dit voorstel bestaat veel weerstand in Koedijk en Sint Pancras, waar inwoners liever bij Alkmaar willen aansluiten. Kan de regering aangeven waarom geen rekening is gehouden met het maatschappelijk draagvlak in deze kernen? Kan de regering aangeven of er niet alsnog per kern een referendum zou moeten worden gehouden om zo maatschappelijk draagvlak concreet vast te kunnen stellen?

3. Afstand tussen burger en politiek

De leden van de PVV-fractie wensen bij de nu bij de Eerste Kamer in behandeling zijnde herindelingswetsvoorstellen² voorts in meer algemene zin de volgende vragen te stellen:

In een artikel in Binnenlands Bestuur van 8 maart jl.³ wordt een onderzoek van het Coelo (Centrum voor onderzoek van de economie van de lagere overheden) besproken waaruit blijkt dat de opkomst bij gemeenteraads- en Tweede Kamerverkiezingen structureel lager ligt bij heringedeelde gemeenten.

Volgens Coel-directeur de heer M. Allers komt dit door vergroting van de afstand tussen burger en politiek en verzwakking van sociale normen. Kan de regering aangeven welk effect zij verwacht van deze bestuurlijke opschaling en wat dit betekent voor de afstand tussen burger en politiek in de desbetreffende gemeenten? Graag specifiek per gemeente onderbouwen.

Tevens stelt het Coelo dat fusiegemeenten alles in het werk zetten om de afstand tussen burger en politiek te verkleinen, bijvoorbeeld door het instellen van dorpsraden en het betrekken van inwoners uit alle kernen, maar hier verwachten de onderzoekers niet al te veel van omdat het vaak al gebeurt en het de vraag is hoeveel winst hiermee nog te behalen is. Nu de regering bij de herindelingsvoorstellen juist veelal inzet op een dergelijk kernenbeleid, vragen de leden van de PVV-fractie of zij op deze constateringen van het Coelo kan reflecteren en per herindelingswetsvoorstel nader kan toelichten op welke gronden dit beleid effectief zou moeten zijn.

De vaste commissie voor Binnenlandse Zaken en de Hoge Colleges van Staat / Algemene Zaken en Huis van de Koning ziet met belangstelling uit naar de memorie van antwoord en ontvangt deze graag binnen vier weken na vaststelling van dit voorlopig verslag.

De voorzitter van de commissie voor Binnenlandse Zaken en de Hoge Colleges van Staat / Algemene Zaken en Huis van de Koning, Dittrich

De griffier van de commissie voor Binnenlandse Zaken en de Hoge Colleges van Staat / Algemene Zaken en Huis van de Koning, Bergman

---

1 Samenstelling:

Kox (SP), Koffeman (PvdD), Ganzevoort (GL), De Boer (GL), Van Hattem (PVV), Pijlman (D66), Rombouts (CDA), Schalk (SGP), Koole (PvdA). Klip-Martin (VVD), Baay-Timmerman (50PLUS), Bezaan (VVD), Van der Burg (VVD), Crone (PvdA), Dittrich (D66) (voorzitter), Doornhof (CDA), Frentrop (FVD), Meijer (VVD), Nicolaï (PvdD) (ondervoorzitter), Rietkerk (CDA), Rosenmöller (GL), De Vries (Fractie-Otten), Keunen (VVD), Van der Linden (Fractie-Nanninga), Van Pareren (Fractie-Nanninga), Raven (OSF), Talsma (CU).

2 Kamerstukken I, 2020/21, 35 619, 35 620, 35 621, 35 622 en 35 623.

3 Yolanda de Koster, «Gemeentelijke herindelingen slecht voor democratie», in Binnenlands Bestuur, 8 maart 2021.