Tweede Kamer Der Staten-Generaal
2
Vergaderjaar 2008-2009
Aanhangsel van de Handelingen
Vragen gesteld door de leden der Kamer, met de daarop door de
regering gegeven antwoorden
KVR35966
2008-2009
2410
2080911260
Vragen van de leden Vendrik en Van Gent (GroenLinks)
aan de ministers van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en voor Ontwikkelingssamenwerking
over een PPP-overeenkomst met Mauritanië.(Ingezonden
29 januari 2009)
1
Bent u bekend met de PPP-overeenkomst met Mauritanië?
2
Bent u op de hoogte van het feit dat de Venusschelpen in de visserij-zone
liggen van lokale vissers die al gebukt gaan onder de effecten van overbevissing
door de Europese vloot? Zo ja, wat is uw oordeel hierover?
3
Bent u op de hoogte van het feit dat de belangenvereniging van lokale
vissers faliekant tegen de komst van Nederlandse bedrijven is, die Venusschelpen
willen exploiteren?
Zo ja, wat is uw oordeel hierover?
4
Bent u op de hoogte van het feit dat de coalitie van Mauritaanse maatschappelijke
organisaties «Publish what you pay» tegen de komst van Nederlandse
bedrijven is die Venusschelpen willen exploiteren? Zo ja, wat is uw oordeel
hierover?
5
Deelt u de mening van Mauritaanse organisaties dat het geld dat Holland
Shellfish (deelnemer aan de PPP-overeenkomst) aan het Mauritaanse overheidsapparaat
betaalt, het klimaat van staatsgrepen, corruptie en «bad governance»,
alleen maar erger maakt, zolang er geen transparantie bestaat over hoe geld
uit de visserijakkoorden wordt besteed? Zo ja, wat is uw oordeel hierover?
6
Wat zijn de gevolgen van de PPP-overeenkomst voor de mariene biodiversiteit
en de ecosystemen ter plaatse en in het algemeen?
7
Voldoet de PPP-overeenkomst met Mauritanië aan de richtlijnen van
het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit? Zo ja, waarom wel?
8
Kunt u duidelijkheid geven over de status van de PPP-overeenkomst met
Mauritanië? Is het waar dat deze is stopgezet? Zo ja, wat is hier de
reden voor?
9
Staat u nog achter deze PPP-overeenkomst? Zo nee, gaat u dit dan ook communiceren
aan uw collega in Mauritanië?
PPP: public/private partnership
Greenpeace, «Holland Shellfish; Strip mining Mauritania’s
seafloor» (http://www.greenpeace.nl/raw/content/reports/holland-shellfishstrip-mini.pdf)
Antwoord
Antwoord van minister Verburg (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit),
mede namens de minister voor Ontwikkelingssamenwerking (ontvangen 21
april 2009) Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2008–2009,
nr. 1610
1
Ja.
2
De locatie van een deel van de venusschelpbanken is bekend. Onderzoeksgegevens
tonen aan dat de venusschelpen als voedsel dienen voor inktvissen en een aantal
bodemvissoorten maar in beide gevallen in beperkte mate. De omvang van het
voedselaanbod voor deze soorten is evenwel geen beperkende factor voor het
visbestand. Overbevissing in Mauritanië op inktvis en bodemvis is ontstaan
door gemeenschappelijke totale visserij inspanning door artisanale en industriële
visserij. Het is de op inktvis en bodemvis gerichte visserij die de omvang
van de visbestanden bepalen en niet het voedselaanbod.
De situatie in de West-Afrikaanse wateren is verontrustend. Echter het
nationale visserijonderzoeksinstituut IMROP en de regionale visserijorganisatie
Commission Sous Régional des Pêches (CSRP) en de FAO zijn het
er over eens dat overbevissing niet slechts door de buitenlandse vloot veroorzaakt
wordt, maar dat ook de regionale artisanale visserij hierin een belangrijke
rol speelt. Er is sprake van een complexe problematiek. Omdat de sociale en
milieueffecten van de venusschelpvisserij nog niet in hun totaliteit duidelijk
zijn, heeft de Mauritaanse overheid besloten een studie te laten uitvoeren
naar de omvang van deze effecten aan de hand van een beperkte experimentele
visserij gedurende een periode van drie jaar. Aan de hand van de uitkomsten
van deze studie zal besloten worden tot het al dan niet opstarten van een
commerciële visserij.
Voor het antwoord over activiteiten van Europese vissers verwijs ik naar
mijn antwoord op de Kamervragen van lid Ouwehand (Aanhangsel der Handelingen
II, vergaderjaar 2007–2008 nr. 3238)
3
Zie vraag 4.
4
Mij is bekend dat de Mauritaanse maatschappelijke organisaties Mer Bleue
en Publiez Ce Que Vous Payez, samen met Greenpeace in november 2008 een workshop
hebben georganiseerd in Nouakchott waar visserij op venusschelpen centraal
stond. Voor zover mij bekend, kwamen de verschillende aanwezige partijen (overheid,
vissers en Niet Gouvernementele Organisaties) niet tot overeenstemming. Ook
binnen de organisatie van vissers (FNP) bleken de meningen verdeeld. Ik hecht
belang aan de inbreng van belangenverenigingen en lokale maatschappelijke
organisaties. Daarom is in het partnerschap een belangrijke rol voor hen weggelegd.
5
Holland Shellfish is een commercieel bedrijf dat in Mauritanie investeringen
kan doen. Zij heeft tot nu toe bijvoorbeeld geïnvesteerd in een bedrijfspand
voor verwerking en opslag. Daarbij mag ervan uitgegaan worden dat zij dat
doet binnen de daarvoor gestelde wettelijke kaders.
6
Doel van het partnerschap is te komen tot verduurzaming van de visserijketen
van Mauritanië. Hierbij zal het partnerschap zich richten op economische
duurzaamheid: capaciteitsopbouw (voor beleid, visverwerkende industrie en
voedselkwaliteitscontrole) alsmede markttoegang; ecologische duurzaamheid
(het afstemmen van de visserijdruk op de draagkracht van het ecosysteem) en
sociale duurzaamheid: (voedselzekerheid en werkgelegenheid).
Wat de milieuaspecten betreft, is één van de onderwerpen
die vanuit het partnerschap aandacht zal krijgen het strategisch milieu- en
sociaal effectonderzoek, waarbinnen mogelijk ook onderzoek naar ecosysteemeffecten
van de visserij op venusschelpen zal plaatsvinden.
Hiermee draagt het partnerschap bij aan het behoud van het plaatselijke
ecosysteem. Naast de bilaterale inspanningen zal ik in EU-verband aandringen
op goede afspraken aangaande mariene biodiversiteit en ecosystemen alsmede
capaciteitsopbouw in Mauritanië binnen het raamwerk van het in 2008 overeengekomen
Protocol tussen de Islamitische Republiek Mauritanië en de Europese Gemeenschap
(COM (2008) 243).
7
De opzet van het partnerschap West Afrika volgt de criteria van de WSSD
(World Summit on Sustainable Development). In Nederland en Mauritanië
bestaat een publiek-privaat overleg van bedrijven, non-gouvernementele organisaties
en overheid, dat projecten kan identificeren. Conform het WSSD partnerschapsmodel
in een aantal Oost-Afrikaanse landen zal in Mauritanië een partnerschapcomité
worden ingesteld dat over de projectvoorstellen adviseert.
8 en 9
In 2007 is een intentieverklaring (memorandum of understanding) getekend
door de overheden van Nederland en Mauritanië om een partnerschap op
te richten ten behoeve van duurzame visserij in Mauritanië. De verschillende
partijen hebben daarin aangegeven te willen komen tot betreffend partnerschap.
Ik sta hier nog steeds achter.
Het partnerschap is tot op heden niet officieel van start gegaan. Kort
na de staatsgreep op 6 augustus 2008 hebben de meeste donoren de hulprelatie
bevroren. Ook Nederland heeft in navolging daarvan de uitvoering van het partnerschap
opgeschort.
De Europese Unie (EU) is een artikel-96 procedure onder het Cotonou-verdrag
gestart. Een artikel 96-procedure voorziet in de mogelijkheid om maatregelen
te nemen wanneer een partij een essentieel element van de overeenkomst schendt,
zoals de eerbiediging van de mensenrechten, de democratische beginselen en
de rechtsstaat.
Nederland heeft in EU-verband herhaaldelijk aangedrongen op een herstel
van de constitutionele rechtsorde. Indien dit herstel plaatsvindt, zal mogelijk
de hulprelatie door de internationale gemeenschap opnieuw bekeken worden.
Op dat moment wordt ook beoordeeld wat in de voorwaarden voor dit partnerschap
is veranderd en of op basis daarvan aanpassingen van het partnerschap nodig
zijn.